یکی از شاخصهای علم سنجی است که توسط موییج در سال 2006 معرفی شد. در واقع شکل اصلاح شده ضریب تأثیر است که آن را در یک دوره پنج ساله و در موضوعی خاص محاسبه می کند. نحوه محاسبه آن تقسیم تعداد استنادها به مقاله های یک مجله در یک دوره پنج ساله بر تعداد مقاله های همان مجله در همان دوره زمانی است. که عدد حاصل را با همین نسبتها در کل حوزه مورد پژوهش اندازه گیری می کند.
A= جمع استنادات در یک دوره 5 ساله در یک مجله
B= جمع مقالات منتشره در یک دوره 5 ساله در یک مجله
C= تعداد کل استنادات حوزه موضوعی مورد نظر در یک دوره 5 ساله
D= تعداد کل مقاله های منتشره در آن حوزه موضوعی در یک دوره 5 ساله
یکی دیگر از ضعف‌های شاخص اچ، نادیده گرفتن مقالات پراستناد است. در سال ۲۰۰۶ شاخص G برای تکمیل عملکرد شاخص h و رفع این ضعف توسط دانشمندی بلژیکی به نام اگه معرفی شد. در این شاخص بر خلاف شاخص هرش به مقالاتی که بیشتر مورد استناد قرار می‌گیرد وزن بیشتری داده می‌شود. بنا به تعریف شاخص g برابر است با بالاترین رتبه در لیست نزولی مقالات به ترتیبی که g مقاله اول حداقل تعداد g2 استناد دریافت کرده باشند و مجموع استناد‌های مقالات تا g بزرگتر یا مساوی g2 باشد. با توجه و دقت در نحوه محاسبه G-Index در می‌یابیم که میزان G-Index هیچ وقت کمتر از H-Index نخواهد بود.
برای برجسته کردن مقالات پراستناد و اصلاح شاخص اچ مطرح شد. بالاترین تعداد مقالات است که جی به توان 2 یا بیشتر به آن استناد شده است.
به عنوان مثال در جدول زیر عدد 6 شاخص جی است زیرا از 6 به توان 2 به بعد فراوانی تجمعی استنادات کمتر از کمتر از ضریب جی به توان 2 است.
|
تعداد مقالات |
11 |
10 |
9 |
8 |
7 |
6 |
5 |
4 |
3 |
2 |
1 |
|
تعداد استنادات |
0 |
0 |
1 |
3 |
4 |
5 |
5 |
6 |
6 |
7 |
8 |
|
فراوانی تجمعی استنادات |
45 |
45 |
45 |
44 |
41 |
37 |
32 |
27 |
21 |
15 |
8 |
|
جی به توان 2 |
121 |
100 |
81 |
64 |
49 |
36 |
25 |
16 |
9 |
4 |
1 |
شاخص جی: برای برجسته کردن مقالات پراستناد و اصلاح شاخص اچ مطرح شد. بالاترین تعداد مقالات است که جی به توان 2 (g2) یا بیشتر به آن استناد شده است.
در یک بازه زمانی 10 ساله و بیشتر از آن، استنادها شمارش می‌شود. برای مقالات و موضوعاتی کاربرد دارد که به سبب ماهیت سالیان سال به آنها استناد می‌شود.
مقالاتی که خیلی سریع نسبت به مقالات مشابه در همان حوزه موضوعی و همان بازه زمانی استناد دریافت می‌کنند به عنوان مقالات داغ شناخته می‌شوند. ملاک محاسبه تاریخ انتشار نیست. انتشارات 2 سال اخیر در بازه 2 ماه اخیر مورد بررسی قرار می‌گیرد و انتشاراتی که در این بازه زمانی 2 ماهه بیشترین استناد را گرفته و در 0.1% مقالات دارای استناد قرار گرفته باشد. (فقط استنادات 2 ماه قبل را شمارش می‌شود نه کل 2 سال)
درسال 2005 میلادی ریاضی دانی به نام Hirsch شاخصی را برای ارزیابی برونداد علمی محققان پیشنهاد نمود که در عین سادگی و سهولت کاربرد، نسبت به سایر شیوه های متداول ارزیابی،دارای مزایای بسیاری است. طبق تعریف شاخص h یک پژوهشگر عبارت است از h تعداد از مقالات وی که به هر کدام دسته کم h بار استناد شده باشد. اگر h مقاله از کل مقالات منتشر شده یک محقق طی n سال کار علمی، هرکدام حداقل h بار استناد دریافت کرده باشد، آن محقق دارای شاخص h است.
شاخص اچ به این پرسش پاسخ میدهد که هر یک از پژوهشگران به تنهایی چه نقشی در پیشبرد و گسترش مرزهای علوم در حوزه‌های مختلف دانش بشری دارند؟ در اصل شاخص H با استفاده از شمارش استنادها به حاصل کار یک پژوهشگر در طول حیات وی امتیاز میدهد. این شاخص همزمان هم به کمیت (تعداد مقاله) و هم به کیفیت (تعداد استنادات ) اهمیت میدهد. در محاسبه این شاخص، تعداد استنادات به ترتیب نزولی مرتب می‌شود و شماره ردیف مقاله با تعداد استنادات مقابل آن مقایسه می‌شود تا تعداد استنادات با شماره مقاله برابر یا بیشتر از آن باشد. شماره آن مقاله، نشاندهنده عدد H نویسنده است.
