طراحی، سنتز و مهندسی کریستال کمپلکسهای جدید سری هالید جیوه (II) با لیگاند کربوکسامیدی دارای ساختار انعطافپذیر بر پایهی حلقههای فوران و پیرازین: بررسی نقش برهمکنشهای ضعیف در انباشتگی ساختارهای کری
نویسنده
پورنجف، حامد
استاد راهنما
سلیمی، علیرضا
مقطع تحصیلی
کارشناسیارشد
سال دفاع از پایان نامه
۱۳۹۳
رشته
شیمی - معدنی
توصیفگر
طراحی
توصیفگر
سنتز
توصیفگر
مهندسی کریستال
توصیفگر
کمپلکس ها
توصیفگر
هالیدها
توصیفگر
لیگاندها
توصیفگر
کربوکسامید
توصیفگر
حلقه های فوران
توصیفگر
حلقه های پیرازین
توصیفگر
برهم کنش
توصیفگر
ساختار کریستالی
چکیده فارسی
در این پروژه با رویکرد مهندسی کریستال، لیگاند انعطاف پذیر N-(فوران-2-ایل متیل)پیرازین2-کربوکسامید (L) طراحی و سنتز شده و با استفاده از طیف سنجیهای IR و NMR و تجزیهی عنصری شناسایی شد. در ادامه با تهیهی تک کریستال مناسب از ترکیب بدست آمده و انجام آنالیز کریستالوگرافی پراش پرتوی X، ساختار مولکولی و کریستالی ترکیب مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز سطوح هیرشفلد و مطالعات آماری پایگاه CSD در رابطه با برهمکنشهای بین مولکولی نشان داد که برهمکنشهای ضعیف برپایهی ، نقش مهمی در پایداری ساختار کریستالی لیگاند ایفامی کنند. سپس کمپلکسهای هالید جیوه (1) [(II) [HgCl2(L) و [Hg3Br6ص(2) [2(L) سنتز شد و با استفاده از آنالیز کریستالوگرافی پراش پرتوی X، ساختارهای مولکولی و کریستالی این کمپلکسها مورد بررسی قرار گرفت. به طور جالب توجهی ساختار مولکولی ترکیب 1 به طور همزمان دارای دو صورتبندی متفاوت (سین و آنتی) از لیگاند بوده که به دلیل وجود بینظمی به ترتیب با فاکتور اشغال شدگی %80 و %20 در ساختار کریستالی مشاهده میشود. در صورتبندی سین، ساختار کمپلکس به صورت پلیمر یک ب عدی بوده که در آن حوزهی کئوردیناسیون فلز جیوه به صورت هرم باقاعدهی مربع است. این در حالی است که در صورتبندی آنتی، ترکیب حاصل دارای ساختار پلیمر دو ب عدی بوده که هندسهی کئوردیناسیون فلز جیوه در آن به صورت هشت وجهی است. در ساختار کریستالی کمپلکس 2، یک زنجیرهی پلیمری یک ب عدی از جیوه (II) برمید به همراه لیگاند ایجاد شد که فلز جیوه در این زنجیره، دو هندسهی کئوردیناسیونی متفاوت به صورت هرم با قاعدهی مربع و هشت وجهی را نشان می دهد. با استفاده از نتایج آنالیز سطوح هیرشفلد مشخص گردید که سهم ارتباطهای بین اتمی در نمودارهای اثر انگشتی تفکیک شده برای سه ساختار L و کمپلکسهای 1 و 2 با توجه به انعطاف پذیری ساختار لیگاند، تحت تأثیر برهمکنشهای متفاوت تغییر کرده است. همچنین افزایش اندازهی آنیون همراه در کمپلکسهای فلزی، سبب افزایش سهم برهمکنشهای برپایهی هالوژن میگردد.
چکیده لاتین
In this project based on crystal engineering approach, the flexible ligand of N-(furan-2ylmethyl) pyrazine-2-carboxamide (L) was designed, synthesized and initially characterized by CHN microanalysis, IR and NMR spectroscopies. In the following, the molecular and crystal structure of ligand was considered based upon the result of X-ray structure determination of suitable single crystal of ligand. Hirshfeld surface analysis and statistical studies of CSD database related to the intermolecular interactions clarified that the weak -based interactions have a key role on the stabilization of crystal structure of ligand. Then the mercury (II) halide complexes of [HgCl2(L)] (1) and [Hg3Br6(L)2] (2) were synthesized and the molecular and crystal structures were investigated by single crystal X-ray diffraction analysis. Interestingly, the molecular structure of compound 1 simultaneously has two different conformations of ligand (syn and anti) which is related to the positional disorder on the furan ring with 80% and 20% occupancy factors, respectively. In the syn conformation state, the one-dimensional coordination polymeric structure is formed in which Hg atom has the square pyramidal geometry. However, in the anti conformation, the coordination complex 1 with two-dimensional polymeric structure shows that the mercury coordination geometry is octahedral. In the crystal structure of complex 2, the one-dimensional polymeric chain is formed and the coordination spheres of mercury atom vary as square pyramidal and octahedral geometries. Based on the Hirshfeld surface analysis and the comparison of the proportional atomic contacts of the decomposed fingerprint plots in the structures of L and complexes 1 and 2 revealed that the flexible structure of ligand can be affected by the various intermolecular interactions. In addition, the increasing accompanying anion size in the metal complexes cause the increase of proportional of halogen based interactions.