سبکهای متداول استناد برای نگارش علمی
سبک استناد Harvard
(برای دانشجویان علوم پایه)
از دانشجوی محترم علوم پایه درخواست ميشود برای ماخذنویسی پایاننامه خود از روش Harvard استفاده نمايد. در اينجا تنها به موارد عمده اين شيوه نامه اشاره ميشود و براي جزئيات بيشتر نويسندگان محترم ميتوانند به فایل کامل مراجعه نمايند.
مقالة مجله
مقاله فارسی
عماد خراسانی، نسريندخت. 1368 "نقش کتابخانه در خدمت به توسعه کشاورزی ايران". زيتون. 88. فروردين 1368: 18-19، 49.
مقاله انگلیسی
Nicolle, L., 1990. Data protection: laying down the law. Management Computing, vol. 13, no. 12, pp. 48-49, 52.
مقالة سمينار
نام خانوادگي نويسنده، حرف اول نام نويسنده.، سال انتشار. عنوان مقاله. In: حروف اول نام ويرايشگر مجله. نام خانوادگي، (نوبت چاپ يا ويرايش) عنوان، مكان و زمان سمينار (ايتاليك)، محل نشر: ناشر، شماره صفحه.
حری، عباس. 1366"مصرف و توليد اطلاعات"، در سمينار نقش اطلاعات علمی و فنی در خدمت دفاع مقدس، 8 و 19خرداد 1366، مجموعه مقالات و سخنرانيهای ارائه شده. تهران: وزارت سپاه، معاونت صنايع خودکفايي، مديريت تحقيقات و آموزش، مرکز اطلاعات علمی و فنی.
Silver, K., 1989. Electronic Mail the New Way to Communicate. In: D.I. Raitt, ed. 9th International Information Meeting, London 3-5 December 1988. Oxford: Learned Information, pp. 323-330.
پاياننامه
نام خانوادگي نويسنده، نام حرف اول كوچك نويسنده. سال انتشار. عنوان تز ( با حروف ايتاليك )، مقطع پايان نامه، دانشگاه مربوطه.
موسوی، شهرآذر. 1366،"تحليل استنادی مقالات سرگذشتنامه". پاياننامه کارشناسیارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشکده علوم تربيتی، دانشگاه تهران.
Levine, D., 1993. A Parallel Genetic Algorithm for the Set Partitioning Problem. Ph.D. thesis, Illinois Institute of Technology.
كتاب
نام خانوادگي نویسنده، حروف اول نام نویسنده.، سال انتشار. عنوان كتاب (با حروف ايتاليك). شماره جلد، نوبت چاپ. محل نشر: اسم ناشر.
مثال کتاب با یک نویسنده:
غلامحسینزاده، غلامحسین. 1379، راهنمای ویرایش. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
مثال کتاب با بيش از سه نويسنده (چهار يا بيشتر):
فرهودی، ابوالحسن و ديگران. 1365، بيماريهای نقص ايمنی: تشخيص و درمان. ويرايش2، تهران: علمی.
مثال ترجمه يک اثر:
ويل، يوجين. 1365، فن سناريونويسی. ترجمه پرويز دوائي [تهران]: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اداره کل تحقيقات و روابط سينمايي.
کتاب انگلیسی:
Hemingway, E., 2003. Better Reading French: a Reader and Guide to Improving your Understanding of Written French. Chicago: McGraw-Hill.
کتاب با چهار يا بیش ازچهار نویسنده
Grace, B. et al., 1988. A History of The World. Princeton, NJ: Princeton University Press.
در مطالبي كه فقط از يك فصل كتاب ذكر شده باشند
نام خانوادگي نويسنده فصل، نام كوچك نويسنده فصل (مختصر)، سال انتشار. عنوان فصل. كلمه In: حرف اول نام كوچك مؤلف كتاب. نام خانوادگي مؤلف كتاب، عنوان كتاب (با حروف ايتاليك). شماره جلد، نوبت چاپ. محل نشر: اسم ناشر، شماره صفحات.
Smith, C., 1980. Problems of Information Studies in History. In: S. Stone, ed. Humanities Information Research. Sheffield: CRUS, pp. 27-30.
مجلات الكترونيكي
نام خانوادگي نويسنده، حرف اول نام نويسنده. سال انتشار. عنوان مقاله. نام مجله (با حروف ايتاليك)، [online]. شماره جلد شماره مجله (داخل پرانتز)، شماره صفحه. موجود در سايت: آدرس سايت. ]تاريخ دسترسي [
Baldwin, C.M., et al., 2004. Complementary and Alternative Medicine: a Concept Map. BMC Complementary and Alternative Medicine [online] vol. 2, no. 4 (13 February 2004). Available from: http://www.biomedcentral.com/content/pdf/1472-6882-4-2.pdf [Accessed 5 May 2004].
پايگاه اينترنتي
نام نويسنده يا ويرايشگر، آخرين تاريخ به روزرساني يا كپي رايت، عنوان (ايتاليك)، ناشر. نشاني پايگاه اينترنتي و تاريخ دسترسي مطابق نمونه زير:
Reserve Bank of Australia, 2007, Statements on monetary policy, Reserve Bank of Australia. Available from: http://www.rba.gov.au/ Publications and Research/ Statements on Monetary Policy/index. Html [6 February 2007].
مطالب روی اینترنت
- درصورتی که نام نویسنده و تاریخ مشخص باشد، درداخل متن مشابه کتاب یا مقاله است.ولی درانتھای مقاله به یکی از دو شکل زیر تنظیم میشود:
Brown, H 1994, citing computer references, viewed 3 April 1995, http://neal.ctstateu.edu/ history/cite.html.
OR
Queensland Pineapple Growers Corporation 1998, ‘Growing pineapples’, Gardened special, viewed 4December 1999, http://www.gardenbed.com/plant/gbd_p_apl1.cfm.
در صورتی که نام نویسنده مشخص نباشد ولی اسپانسور و تاریخ مشخص باشد در داخل متن به شکل زیر می آوریم:
US Department of Agriculture (2001) recommends the observing of the ‘five food groups’ diet is important for childhood health.
OR
Adherence to the five food groups (US Department of Agriculture 2001)...
و درانتهای مقاله به شکل زیر تنظیم میشود:
US Department of Agriculture n.d., what's in this booklet for me? Viewed 15 June 1999, http://www.pueblo.gsa.gov/cic_text/food/foodp yramid/main.htm.
سبکهای متداول استناد برای نگارش علمی
سبک استناد ACM
(برای دانشجویان علوم ریاضی)
مقاله کنفرانس یا همایش
الگوی کلی: نام خانوادگی، نام. عنوان. عنوان کنفرانس یا همایش به صورت ایتالیک، (مکان کنفرانس، سال)، ناشر، صفحات.
مثال:
مقدس، محمد. یک شبکه عصبی برای حل مسائل بهینه سازی غیرخطی نامحدب. در ششمین کنفرانس بینالمللی انجمن تحقیق در عملیات، (تهران، ایران، 1392)، 123-130.
Leclercq, P. and Heylighen, A. 5, 8 Analogies per hour: A designer's view on analogical reasoning. In 7th International Conference on Artificial Intelligence in Design, (Cambridge, UK, 2002), Kluwer Academic Publishers, 285-303.
پایاننامه
الگوی کلی: نام خانوادگی، نام. سال انتشار. عنوان پایاننامه ایتالیک. مقطع تحصیلی. پایان نامه. دانشکده، دانشگاه، شهر، کشور.
مثال:
قماشی لنگرودی، عباس. 1383. حل مساله بهینهسازی با استفاده از شبکههای عصبی تصویر. کارشناسی ارشد. دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت معلم سبزوار، سبزوار، ایران.
Sabin, M. 1976. The use of piecewise shapes for the numerical representation of shape. Ph.D. dissertation. Computer and Atomization Institute, Hungarian Academy of Science, Budapest, Hungary.
فصل کتاب
الگوی کلی: نام خانوادگی نویسنده فصل، نام. سال. عنوان فصل، در عنوان کتاب ایتالیک، نویسنده کتاب، ناشر، محل نشر.
مثال:
فرهادی، اصغر. 1383. آنالیز، در آنالیز عددی، اصغر کرایه چیان، رواق مهر، تهران.
Apt, K. 1990. Logic programming, in Handbook of Theoretical Computer Science, J. van Leeuwen, ed. Elsevier Science Publishers, Amsterdam.
سایت یا منبع الکترونیکی
الگوی کلی: نام خانوادگی، نام. سال نشر. عنوان. در لینک سایت مربوطه
مثال:
Melnick, S., Raghavan Yang, B., and Garcia-Molina, H. 2001. Building a distributed full-text index for the web. Tech. Rep. SIDL-WP-2000-0140, Stanford Digital Library Project. Computer Systems Laboratory, Stanford University, Stanford, CA. Available at http://www-diglib.stanford.edu/cgi-bin/get/SIDL-WP-2000-0140.
Robie, J. 1999. XML query language (XQL). Available at http://metalab.unc.edu/ xql/xql-proposal.xml.
World Wide Web Consortium. 1999. XML Path language (XPath) version 1.0. Available at http://www.w3.org/TR/xpath.
سبکهای متداول استناد برای نگارش علمی
سبک استناد APA
(برای دانشجویان دانشکدههای علومتربیتی، علوم اداری و اقتصاد، ادبیات و علوم انسانی و الهیات)
از دانشجوی محترم دانشکدههای مذکور، درخواست ميشود برای مآخذنویسی پایاننامه خود از روش APA استفاده نمايد. در اينجا تنها به موارد عمده اين شيوهنامه اشاره ميشود و براي جزئيات بيشتر نويسندگان محترم ميتوانند به سايت مورد نظر مراجعه نمايند. توجه داشته باشيد نظام کتابنامهنويسي فارسي دقيقاً از شيوه کتابنامهنويسي انگليسي (لاتين) تبعيت ميکند، منتها در کتابنامهنويسي فارسي بجای حرف اول اسم کوچک نويسندگان اسم کوچک کامل نوشته ميشود.
- روش ارجاعدهی در داخل متن (ارجاع درونمتنی)
در این شیوه، پس از نقل مطلب در متن نوشته، مشخصات کوتاهی از مآخذ در داخل کمانک میآید.
الگوی کلی: (نام خانوادگي پديدآور، سال، شماره صفحه) مثال: (فرهنگي، 1373، ص21)
توجه داشته باشيد مشخصات کامل هر منبعي که در داخل متن بدان اشاره شده باید در کتابنامه بصورت الفبایی آورده شود.
- روش ارجاعدهی در فهرست منابع
دقت داشته باشید عنوان هر منبع به صورت ایتالیک تایپ میگردد.
استناد به مقاله
الگوی کلی: نام خانوادگی، نام. (سال). عنوان مقاله. عنوان مجله، دوره (شماره)، صفحه آغاز مقاله- صفحه پایان مقاله
مثال:
سامانیان، مصیب. (1378). تحلیل رفتار اطلاع یابی پزشکان مسجد سلیمان. فصلنامه کتاب، 2(38)، 100-99
Rutherford, B. J. (2006). Reading disability and hemispheric interaction on a lexical decision task. Brain and Cognition, 60, 55-63.
استناد به پایاننامه
الگوی کلی: نام خانوادگی پژوهشگر، نام. (سال). عنوان پایاننامه. مقطع تحصیلی. دانشگاه، دانشکده، گروه تحصیلی.
مثال:
- ذوقدار مقدم، رضا. (1381). نقش نماهای گفتمان و کارکرد آنها در زبان فارسي معاصر. پاياننامه دکتری. دانشگاه اصفهان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه ادبیات فارسی.
Hall, E.M. (2007). Posttraumatic stress symptoms in parents of children with injuries. Doctoral dissertation. Boston University, Boston, MA.
استناد به کتاب
الگوی کلی: نام خانوادگی، نام. (سال). عنوان. محل نشر: ناشر.
مثال:
دلاور، علی. (1392). مبانی پژوهش در علوم رفتاری. تهران: جامعهشناسان.
Chessick, R. D. (2007). The future of psychoanalysis. New York, NY: state University of New York press.
استناد به وبسایت
الگوی کلی: نام خانوادگی نویسنده، نام. (سال). عنوان نوشته یا مطلب اینترنتی [نوع نوشته]. بازیابی شده در تاریخ (روز ماه سال)، از آدرس اینترنتی.....
مثال:
- قاسمی، علیحسین. (1392). سواد اطلاعاتی در جهان [نوشته وبلاگ]. بازیابی شده در 13 آبان 1392، از http://iraninfolit.persianblog.ir/post/8/
- وبسایت دانشگاه علامه طباطبایی، (1392). ثبتنام طرح ضیافت اندیشه ویژه اعضای هیئت علمی دانشگاه [اخبار]. بازیابی شده در 15 آذر 1392، از http://atu.ac.ir/fa/news/1/bodyViwe /837
Deam, J. (2008, May 7). When the self emerges: Is that me in the mirror? [Weblog comment]. Retrieved 2013, Dec. 15, from http://www.spring.org.uk/the1 sttransport.
سبکهای متداول استناد برای نگارش علمی
APA ACM
Harvard
IEEE
Vancouver
اطلاعات خلاصه سبکهای استناد:
- APA: (انجمن روانشناسی آمریکا) مناسب رشتههای روانشناسی، علوم اجتماعی. منابع را براساس نام فامیل نویسنده الفبایی میکند. ارجاع درونمتنی: (Raskin, 2002)
- ACM: (انجمن ماشین آلات کامپیوتری) مناسب رشتههای کامپیوتر، منابع را براساس نام فامیل نویسنده الفبایی میکند. ارجاع درونمتنی: [Phillips 2001]
- Harvard: منابع را براساس نام فامیل نویسنده الفبایی میکند. ارجاع درونمتنی: (Smith & Bruce 1997)
- IEEE: (موسسه مهندسان برق و الکترونیک) منابع را به ترتیب استناد و براساس شماره فهرست میکند. ارجاع درونمتنی: [1] یا [8, 10]
- Vancouver: منابع را به ترتیب استناد و براساس شماره فهرست میکند. ارجاع درونمتنی: 1,3,5
موتورهای استناددهی خودکار:
با توجه به اهمیت استناددهی و رعایت سبکهای صحیح استناد، برای منابع لاتین میتوانید از ماشینهای استناد نیز استفاده کنید که با انتخاب نوع استناد و دریافت اطلاعات خاص درباره منبع از شما، به طور خودکار ساختار استناددهی همان منبع را در اختیار شما قرار میدهند که میتوانید از آن استفاده کنید. برخی از موتورهای استناددهی را میتوانید از لینکهای زیر استفاده کنید:
- EasyBib: هدف توانمندسازی دانشجویان در استفاده از استنادات در فرایند پژوهش است.
- BibMe: سادهترین ابزاری که برای استناد کاملا خودکار و رایگان قابل استفاده است.
- Citation Machine: ماشین استناد در سه گام به پژوهشگران کمک میکند تا استنادات خود را شکل دهند.
- Reference Generator: سامانه تولید خودکار منابع برونمتنی(مرکز منطقهای اطلاعرسانی علوم و فناوری)
براساس گزارشهای ارئه شده میزان عدم رعایت امانت علمی یا همان سرقت علمی در بین آثار، چشمگیر است که این موضوع در پژوهشگران مبتدی بیشتر مشهود است. بخش زیادی از این موضوع عمدی نیست؛ یا پژوهشگر به مسئله استناد دادن آگاهی ندارد، یا استناد به منبعی را از یاد برده و از طرفی هم ابزاری برای مشخص شدن این امر در دست ندارد. در حال حاضر سامانه همانندجو در اختیار پژوهشگران دانشگاه فردوسی مشهد قرار دارد. (راهنمای استفاده از سامانه همانندجو)
چه مواردی مصداق سرقت علمی است؟
گاهی سرقت علمی بسیار ساده و بدون هیچ قصدی اتفاق میافتد. بنابراین دانستن مصداقهای سرقت علمی برای تمامی پژوهشگران، به ویژه کسانی که در ابتدای راه پژوهشگری هستند و با این مباحث آشنایی کمتری دارند ضروریست:
- استفاده بیش از چهار واژه متوالی یک منبع بدون به کارگیری نشانههای نقل قول (یعنی علائم " " )
- به کارگیری مطالب، ایدههای دیگری و ارائه آن به عنوان کار خود.
- اتخاذ عقیده، پیشنهاد یا حتی عبارتی خاص از فردی دیگر بدون ذکر منبع، با القای گمانی باطل به خواننده که عقیده اصلی از آن نگارنده است.
- با تغییراتی ساختاری جزئی و افزودن یا حذف واژههایی چند، که به تغییرات نمودی کار ارائه شده نسبت به کار اصلی میانجامد.
- تغییر یا ترجمه متنی اصلی بدون ذکر منبع است. بدین مفهوم که ایده اصلی متن، با تغییراتی چند، بدون اشاره به منبع اولیه، به کار برده میشود.
- عدم ذکر نام نویسندهای که مطالب از او نقل و برگرفته شده است.
- مواردی که نام منبع در آنان تنها برای بخشی از مطالب کپیبرداری شده به کار گرفته شده است.
- کاربرد مجدد بخشهایی با اهمیت و یکسان از کار خود نگارنده بدون ذکر کار اولیه است. بازسازی فریبنده.
- سرقت علمی ترجمه به دو شکل: الف) بهرهگیری و ترجمه بخشی از کار دیگران بدون ذکر نام منبع اصلی (ترجمه بخشی)؛ ب) استفاده از ترجمهای پیشین با تغییری صوری در چند واژه بدون ذکر منبع و ثبت آن به نام خود.
ابزارهای تشخیص سرقت علمی یا مشابهیابها
در هر صورت سنجش میزان مشابهت در تولیدات علمی قبل از ارسال به ناشر دارای اهمیت زیادی است و از موارد ناخواسته جلوگیری می کند. ابزارهای مشابه یاب که در اصطلاح به آنها ابزارهای سنجش سرقت علمی میگوییم از فناوریهای پیشرفته موتورهای جستجو استفاده میکنند. به این صورت که متن کامل محتوای تولید شده را با متن کامل یا چکیده منابع دیگر اعم از مقاله، پایان نامه، کتاب و... (به میزان توانمندی ابزار بستگی دارد) مقایسه کرده و میزان مشابهت بین آنها را مطابق با الگوریتمهای سرقت علمی تحلیل میکنند و در نهایت گزارشی از میزان مشابهت و مواردی که نیاز به ارجاع دارد را به کاربر اعلام میکند. ابزارهای سنجش سرقت علمی با توجه به میزان خدماتی که ارائه میدهند تقریبا گران قیمت هستند. در کنار این ابزارها برخی از سایتها به صورت رایگان ابزارهایی را در اختیار کاربران قرار دادهاند.
- http://www.anticutandpaste.com/
- http://www.doccop.com
- http://www.copyscape.com/
- http://smallseotools.com/plagiarism-checker/
- http://www.dustball.com/cs/plagiarism.checker/
- http://www.plagscan.com
- http://plagiarisma.net/