کاربردهای علم‌سنجی

شاخص های علم سنجی سه دسته هستند: معیارهای بهره وری که بهره وری پژوهشگر یا گروه پژوهشی را اندازه گیری می کند، معیارهای تاثیر که کیفیت (یا عملکرد) مجلات، پژوهشگران یا گروه پژوهشی را می سنجد و معیارهای ترکیبی که هدف این دسته از شاخص ها خلاصه کردن دو معیار بهره وری و تاتثیر در یک عدد است. براساس معیارهای مطرح شده می توان کارکردهای مطالعات علم سنجی را به شرح زیر بیان کرد:

مطالعه کمّی و اندازه گیری علم
مطالعه تاریخی و جامعه شناختی علم و دانش
ارزیابی اولویت ها، چشم اندازها و ظرفیت های مراکز پژوهشی و دانشگاه ها
کمک به برنامه ریزی و سیاست گذاری علمی در تخصیص بودجه و توازن بودجه با هزینه
شناخت الگوهای ارتباطاتی در جوامع علمی
تعیین میزان همکاری نویسندگان حوزه های گوناگون
ترسیم ساختار علم و دانش به طور کلی
ترسیم ساختار موضوعات و حوزه های علمی خاص
نمایش ساختار علمی حوزه های موضوعی خاص
طراحی نقشه علمی کشور
ارزیابی وضعیت علوم و فناوری در کشور و سازمان
ابداع شاخص ها و مقیاس های اندازه گیری توسعه علم و فناوری
مطالعه ارتباطات میان رشته ای: روشن نمودن روابط میان حوزه های مختلف دانش، سنجش روابط میان رشته ای موضوعات و ارتباطات علمی
ارزیابی و رتبه بندی انتشارات
ارزیابی و سنجش عملکرد تحقیقاتی و آثار تولیدی نویسندگان، سازمان ها، دانشگاه ها، کشورها و ...
تعیین سهم یک کشور، دانشگاه یا سازمان در تولید علم در عرصه های ملی و بین المللی
سنجش عملی فعالیت های اعضای هیأت علمی
تهیه گزارش رشد علمی یک کشور
ردگیری روند تولید و اشاعه دانش های مختلف
آینده پژوهی د حوزه های موضوعی مختلف
بررسی غیرمستقیم شیوه های تولید، کسب و اشاعه اطلاعات علمی
مطالعه رشد متون در موضوعات خاص
اندازه گیری تأثیر انتشارات و رتبه بندی انتشارات بر اساس اهمیت آن ها
ردیابی انتشار اندیشه ها و مطالعه الگوهای انتشاراتی
تحلیل کمّی در مورد تولید، توزیع و استفاده از متون منتشر شده
تعیین مجلات هسته، معرفی نویسندگان برتر و مقالات پراستفاده
شناسایی، ارزیابی و انتخاب منابع علمی در حوزه های موضوعی مختلف به منظور استفاده پژوهشگران